Dzień 12 kwietnia br. bez wątpienia przejdzie do historii Marek jako dzień, w którym Ratusz w Bradford, rodzinnym mieście angielskich braci Briggsów, otworzył swoje podwoje dla delegacji z Marek. Historyczne spotkanie Mer Bradford Joanne Dodds oraz Burmistrza Marek Jacka Orycha, stojącego na czele 10-osobowej delegacji z Marek rozpoczęło się dokładnie o godz. 14.00.
Trzeba podkreślić, że bezprecedensowe spotkanie najwyższych władz Bradford i Marek zostało zainicjowane przez Stowarzyszenie Marki-Pustelnik-Struga oraz było pokłosiem wcześniejszych kontaktów z historycznym klubem Saltaire History Club. Współpraca z lokalnymi historykami Saltaire, stanowiącego dzisiaj zabytkową części Bradford, została nawiązana w trakcie poprzedniej wizyty Stowarzyszenia Marki- Pustelnik-Struga w Bradford, która miała miejsce w czerwcu 2015 roku.
Przyjęcie Miejskie na cześć Burmistrza Marek Jacka Orycha oraz mareckiej delegacji odbyło się w zabytkowych salach Miejskiego Ratusza, świadczących o niegdyś wielkim bogactwie miasta. To w Bradford swój początek miała zarówno Angielska Rewolucja Przemysłowa jak i przemysł filmowy.
Przemowy powitalne, nawiązujące do wspólnej historii Bradford i Marek oraz dziedzictwa architektonicznego, kolejno wygłosili: Mer Bradford Joanne Dodds, Burmistrz Miasta Marki Jacek Orych, Przewodniczący Rady Miasta Marki Tomasz Paciorek oraz Prezes Stowarzyszenia Marki-Pustelnik-Struga, Radny Zbigniew Paciorek.
Pani Mer Bradford wyraziła swoje zafascynowanie historią angielskich przemysłowców, którzy obrali sobie podwarszawskie Marki na budowę nowoczesnej przędzalni o nazwie Bradford Mills oraz wyraziła pragnienie dalszej wymiany kontaktów i współpracy w dziedzinie promowania wspólnej historii.
Z kolei Burmistrz Marek Jacek Orych zapewniał, że rodzina Briggsów i Whiteheadów zapisała się złotymi zgłoskami w historii Marek oraz podsumował wkład samorządu mareckiego w ratowanie spuścizny architektonicznej ocalałej w Markach po angielskich fabrykantach, którą stanowi pałacyk, szkoła elementarna, fabryka z unikatowym kominem, domy robotnicze tzw. kamienice oraz kościół parafialny św. Izydora.
Przewodniczący Rady Miasta Tomasz Paciorek kwietniową wizytę nazwał długo oczekiwanym oddaniem hołdu angielskim rodzinom Briggsów i Whiteheadów z hrabstwa West Yorkshire w Anglii. Przypomniał, że dla angielskich przemysłowców Polska stała się ich drugą ojczyzną, którą hojnie wspierali na różne sposoby, pomagając pogorzelcom w odbudowie ogniotrwałych domów w Markach, czy też fundując pierwszy samochód karetkę pogotowia dla Warszawy. Przewodniczący Rady Miasta wspomniał, że w 1990 roku Karol Whitehead, jako pierwszy w historii miasta, otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Marek. Przewodniczący obiecał dołożyć wszelkich starań, aby honorowy tytuł otrzymała również rodzina Briggsów. Okazją do tego będą zbliżające się obchody 50-lecia nadania praw miejskich Markom.
Z kolei Prezes Stowarzyszenia Marki-Pustelnik-Struga, radny Zbigniew Paciorek nawiązał do wszechstronnej działalności Stowarzyszenia, mającej na celu promowanie historii angielskich przemysłowców w Markach. Wspomniał o publikacji artykułów w książkach historycznych oraz w lokalnej prasie, o publikacji rocznika mareckiego, wywiadach w lokalnym radiu Fama, filmach dokumentalnych, prelekcjach historycznych w mareckich szkołach oraz o inscenizacjach opartych na faktach historycznych wg. scenariuszy Bogusławy Sieroszewskiej. Działalność sekcji teatralnej Stowarzyszenia spotkała się z wielkim uznaniem i aplauzem angielskich gospodarzy w Ratuszu Bradford. Zbigniew Paciorek zaprosił Panią Mer Bradford na obchody 100-lecia parafii św. Izydora, które planowane są w październiku 2017 roku. Obchody będą doskonałą okazją do odsłonięcia tablicy pamiątkowej w kościele św. Izydora ku czci współfundatorów kościoła Flory i Johna Briggsów.
Popłynęły kolejne zaproszenia ze strony Burmistrza Marek na obchody 50-lecia nadania praw miejskich Markom oraz na zawody biegowe III Nocnego Marka w ostatnią sobotę czerwca. Pani Mer Bradford Joanne Dodds, która jest zaprawioną biegaczką, wyraziła szczere zainteresowanie przyjazdu do Marek i wzięcia udziału w 10-km biegu w Parku Miejskim, którego trasa prowadzi nieopodal fabryki przędzalniczej z unikatowym kominem oraz Pałacyku Briggsów.
Po serdecznych przemowach, którym przysłuchiwała się jedna z najważniejszych radnych Ratusza Bradford pani Val Slater (deputy leader, zastępca przewodniczącego rządzącej w Bradford Partii Laburzystów) oraz małżonek Pani Mer Bradford, Pan Robert Dodds (Consort), nastąpiło wręczenie angielskim gospodarzom cennych szklanych pamiątek z wygrawerowanymi laserowo, podświetlanymi wewnątrz brył zabytkami Marek – kościołem św. Izydora, szkołą elementarną, kolejką marecką, Pałacykiem Briggsów. Cenne pamiątki, o imponującej trójwymiarowej głębi, zostały ufundowane przez Urząd Miasta Marki. Warto wspomnieć, że roczna kadencja Pani Mer Bradford Joanne Dodds upływa za pięć tygodni, a na jej następcę Rada Miasta Bradford prawdopodobnie wybierze Panią Val Slater, która przybyła na spotkanie mareckiej delegacji.
W trakcie poczęstunku i luźnych rozmów z gospodarzami Ratusza, Burmistrz Miasta Marki Jacek Orych udzielił wywiadu największej gazecie Bradford Telegraph&Argus, której dziennikarz został zaproszony przez Ratusz na spotkanie z marecką delegacją. Poniżej linki do artykułów, które ukazały się już na drugi dzień.
Telegraph&Argus kliknij tutaj Bradford Zone kliknij tutaj
Po historycznym spotkaniu i przyjęciu w Ratuszu, którego organizacją zajęła się pani Helen Thornton, komisarz ds. dziedzictwa światowego UNESCO, nastąpiły dwie prezentacje:
1 Polskie Wątki (Polish Threads Part 1) pani dr Sary Dietz, o fabryce Briggsów oraz ludziach Yorkshire w Markach
2 Polskie Wątki (Polish Threads Part 2) pani Maggie Smith o Feliksie Czenkuszu, sybiraku i żołnierzu spod Monte Cassino z II Korpusu WP gen. Władysława Andersa
Na prezentacje przybyli do Ratusza członkowie historycznego klubu z Saltaire (Saltaire History Club), osady przemysłowej, do której niegdyś Marki były porównywane przez lokalne gazety Bradford. Przybyli również urzędnicy Ratusza, w tym radna pani Susan Hinchcliffe oraz przedstawiciele Polskiej Szkoły Sobotniej, pani dyrektor Krystyna Davidson i Członek Zarządu Szkoły Pani Renata Tombs, jak również panie z pomocy społecznej Urzędu Bradford, pani Agnieszka Andryszewska i Grażyna Wolny, związane z polskim centrum przy Edmund Street (Polish Community Centre). Na zaproszenie dr Sary Dietz przybyła do Ratusza również pani Sofie Shaw, archiwistka z Niemieckiego Kościoła Ewangelickiego, częściowo ufundowanego przez znanego Markom przemysłowca Ernsta Poselta. Kościół mieści się naprzeciwko pakistańskiej restauracji My Lahore.
Po pytaniach i dalszych wyjaśnieniach historii angielskich przemysłowców w Markach zebrani zaśpiewali piosenkę o 100 mareckich dziewczętach wysłanych na roczne szkolenie do Bradford. Piosenka Briggella Mills, autorstwa Bogusławy Sieroszewskiej, śpiewana wspólnie na znaną angielską melodię ludową Scarborough Fair, jeszcze bardziej połączyła uczestników spotkania:
Briggella Mills
Are you going to Briggella Mills?
Fancy yarn, washed wool, combed and spun
Remember me to West Yorkshire hills
They once were true teachers of mine.
One hundred girls from rural Marki
Fancy yarn, washed wool, combed and spun
Were shipped to Bradford to learn spinning skills
To read and write in their mother tongue.
Spinning yarn in the Briggs brothers? plant,
Fancy yarn, washed wool, combed and spun
They told the winds of West Yorkshire hills
To send their love to forlorn Poland.
Do Briggella Mills powrócę znów,
Wełnę czesankową znam już.
Po wzgórzach Bradford pobiegnę tu tam
Wichrom i wrzosom pokłon oddam.
słowa Bogusława Sieroszewska, Marki, październik 2014
na angielską melodię ludową Scarborough Fair
Skład mareckiej delegacji:
1 Jacek Orych, Burmistrz Miasta Marki
2 Tomasz Paciorek, Przewodniczący Rady Miasta
3 Zbigniew Paciorek, Radny i Prezes Stowarzyszenia Marki-Pustelnik-Struga
4 Antoni Widomski, Prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Markach
5 Dariusz Chmielewski, Komandor Rajdu Monte Cassino
6 Bogusława Sieroszewska, tłumacz i organizator wyjazdu do Bradford
7 Marek Borkowski, członek Stowarzyszenia Marki-Pustelnik-Struga
8 Robert Mielczarek, członek Stowarzyszenia Marki-Pustelnik-Struga
9 Dorota Sieroszewska-Billet, sympatyk Stowarzyszenia Marki-Pustelnik-Struga
10 Katarzyna Paciorek, lat 13, sympatyk Stowarzyszenia Marki-Pustelnik-Struga
Tekst i zdjęcia: Bogusława Sieroszewska
Więcej zdjęć kliknij TUTAJ