Zapraszamy Państwa na pierwsze miejskie obchody Narodowego Dnia Pamięci Polaków Ratujących Żydów w Markach
24 marca 2022 r. godz. 10.00
POMNIK RODZINY BANASZKÓW
na dziedzińcu kościoła parafii Św. Izydora
zawołani po imieniu z otchłani niepamięci przez Instytut Pileckiego dnia 15 września 2020 roku
Na miejsce upamiętnienia Instytut Pileckiego wybrał dziedziniec kościoła parafii Św. Izydora, do którego uczęszczała Rodzina Banaszków. Miejsce, gdzie stoi głaz z tablicą informacyjną w języku polskim i angielskim, Marianna Banaszek mijała niespełna pół godziny przed swoją śmiercią. Wiemy to z relacji świadków, którzy potwierdzają, że tego październikowego poranka Marianna przyszła na mszę świętą do Św. Izydora. Kiedy wróciła na ulicę Zabawną w Pustelniku, została przez Niemców rozstrzelana we własnym domu, w przedpokoju. Ponadto, w czasie trwania porannej mszy u Św. Izydora, Niemcy wyprowadzili z domu jej dzieci: 17-letnią Stasię i 20-letniego Władka. Wywieźli ich do Marek na ul. Fabryczną, rozstrzelali i zakopali w dole śmierci nad rzeką Długą. Taką cenę zapłaciła Rodzina Banaszków za niesienie pomocy i przechowywanie we własnym domu Żydów w specjalnie przygotowanej do tego celu kryjówce za szafą.
W czasach natężonej dezinformacji i relatywizowania prawdy historycznej, upamiętnianie Polaków, którzy za pomoc drugiemu człowiekowi zapłacili najwyższą cenę – cenę życia całej rodziny, jest bardzo ważnym działaniem mającym na celu odkłamywanie najnowszej historii Polski i świata. Ukazując przykłady rzeczywistego bohaterstwa, sięgamy po najskuteczniejszą metodę walki o prawdę historyczną. Odsłaniając podobne pomniki cichych bohaterów, głownie na Mazowszu, Instytut Pileckiego od kilku lat wskazuje na wiele przykładów odważnej postawy Polaków, które zaprzeczają szerzonemu na Zachodzie Europy, w USA i Kanadzie, niesprawiedliwie zniekształconemu wizerunkowi narodu polskiego jako rzekomych sprawców Holocaustu. .. nazistów… morderców Żydów…
Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką – 24 marca – ma przypominać młodemu pokoleniu, że Polacy byli ofiarami okupacji niemieckiej a nie sprawcami! Wyciągając pomocną dłoń w obliczu terroru wojny i wszechobecnego bestialstwa, Polacy zachowali swoją godność i człowieczeństwo.
Symbolem bohaterstwa, męczeństwa… martyrologii Polaków i jednocześnie bestialstwa Niemców jest zamordowanie dziewięcioosobowej rodziny Ulmów ze wsi Markowa na Podkarpaciu, w tym sześcioro malutkich dzieci i jednego nienarodzonego, których Niemcy bezlitośnie rozstrzelali 24 marca 1944 r. za niesienie pomocy i ukrywanie ośmiorga Żydów. To dzień śmierci całej Rodziny Ulmów został wybrany i zatwierdzony przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę w 2018 r. jako symboliczny Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. „Chciałbym, żebyśmy wyraźnie mówili, kto był zbrodniarzem, a kto bohaterem, kto wykazał się miłosierdziem, a kto był draniem zasługującym na potępienie” – argumentował Andrzej Duda.
Gwoli przypomnienia, Polacy tworzą najliczniejszą grupę narodowościową uhonorowaną przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
tekst: Bogusława Sieroszewska
fragmenty broszury informacyjnej z roku 2020 o historii zamordowanej przez Niemców Rodziny Banaszków udostępnione dzięki uprzejmości Instytutu Pileckiego