Stowarzyszenie Marki -Pustelnik – Struga zaprasza na Mszę św. w intencji Żołnierzy Wyklętych, Żołnierzy Niezłomnych w dniu 27 lutego (niedziela) o godz.10.30 do kościoła parafii pw. Świętego Izydora-Oracza w Markach. Udział we Mszy św. wezmą uczniowie wraz z pocztami sztandarowymi mareckich szkół. Uroczystość uświetni obecność Rodzinnej Grupy Historycznej „Szwadron Żandarmerii” – Państwa Kaczyńskich z Zieleńca oraz rekonstruktorzy z Sekcji Historycznej Grom w Barwach 13.Pułku Ułanów AK z Radzymina. Przed rozpoczęciem Mszy św. i po jej zakończeniu przy Krzyżu Katyńskim, na dziedzińcu świątyni odbędą się śpiewy oryginalnych pieśni patriotycznych, które towarzyszyły „leśnym” w walce z sowieckim okupantem. Serdecznie zapraszamy do udziału w uroczystości.
Droga Młodzieży!
Czy wiecie, że dzień 14 lutego to nie tylko „Walentynki”, ale również urodziny największej armii podziemnej, jaka kiedykolwiek powstała na świecie – Armii Krajowej? AK powstała w Polsce 14 lutego 1942 roku, aby walczyć z armią niemiecką, która, na czele z Adolfem Hitlerem, 1 września 1939 r., wypowiedziała Polsce wojnę, niosąc terror i masową zagładę w obozach koncentracyjnych zakładanych w całym kraju.
Czy wiecie, że żołnierze Armii Krajowej byli gorliwymi obrońcami wiary katolickiej oraz wielkimi czcicielami Maryi? Rota przysięgi składanej przez nich w czasie zaprzysiężenia odnosiła się do Boga, Honoru i Ojczyzny. Brzmiała następująco:
W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Marii Panny Królowej Korony Polskiej, kładę ręce swe na ten Święty Krzyż, znak męki i zbawienia, przysięgam być wiernym Ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży Jej Honoru i o wyzwolenie z niewoli, walczyć ze wszystkich sił, aż do ofiary mego życia. Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i rozkazom Naczelnego Wodza oraz wyznaczonym przezeń Dowódcom Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny — a tajemnicy niezłomnie dochowam, cokolwiek by mnie spotkać miało.
Odbierający przysięgę odpowiadał:
Przyjmuję Cię w szeregi żołnierzy Armii Polskiej walczącej w konspiracji o wyzwolenie Ojczyzny. Twym obowiązkiem będzie walczyć z bronią w ręku. Zwycięstwo będzie Twoją nagrodą — zdrada karana jest śmiercią.
Czy wiecie, że w 1939 r. Polska została zaatakowana z dwóch stron – nie tylko przez Niemcy z zachodu, ale i przez Rosję sowiecką ze wschodu? 17 września 1939 r., datę wkroczenia radzieckiej Armii Czerwonej na terytorium wschodniej Polski, tzw. Kresów, często określa się jako „wbicie noża w plecy”. Wojsko Polskie zostało zaskoczone atakiem ze wschodu i nie miało szans na zwycięstwo w kampanii wrześniowej.
Czy wiecie, że ponad 20 tysięcy polskich oficerów zostało aresztowanych przez Armię Czerwoną, a następnie w marcu i kwietniu 1940 r., zamordowanych strzałem w tył głowy w obozach jenieckich? Najbardziej znanym i symbolicznym z nich był KATYŃ koło Smoleńska. Powszechnie uważa się, że bestialskie zamordowanie tysięcy najmężniejszych oficerów Wojska Polskiego w Katyniu było zemstą Armii Czerwonej za przegraną bitwę na przedpolach Warszawy w 1920 r.
Czy wiecie, że Polacy ze wschodnich terenów II Rzeczypospolitej, całymi rodzinami byli wywożeni w bydlęcych wagonach na daleką Syberię, za góry Ural, począwszy od 10 lutego 1940 r.? Aresztując osiadłych licznie na Kresach weteranów Bitwy Warszawskiej, Armia Czerwona, wspomagana przez policję polityczną NKWD, rozpoczęła zaplanowaną zemstę za militarną porażkę poniesioną dwadzieścia lat wcześniej. Ponadto ofiarami pierwszych zsyłek zostali leśnicy z Kresów oraz wdowy i rodziny oficerów pomordowanych w Katyniu i innych obozach jenieckich.
Czy wiecie, że żołnierze Armii Krajowej pochodzący z Marek i okolicznych miejscowości również zostali wywiezieni w bydlęcych wagonach na Sybir? Stało się to na jesieni 1944 roku, po tym jak Armia Czerwona wkroczyła do Marek 14 września 1944 r. Mimo że w odległości 10 km trwało jeszcze Powstanie Warszawskie, żołnierze radzieccy z 47. Armii I Frontu Białoruskiego nie pospieszyli z pomocą krwawiącej i płonącej Warszawie. Rozpoczęli przygotowania do „oczyszczania” Marek z niosących w sercu wolność i Boga żołnierzy Armii Krajowej. Jak tylko Marki zostały wyzwolone od niemieckiego okupanta i czarnego terroru, nastała nowa okupacja przyniesiona na bagnetach żołnierzy Armii Czerwonej i NKWD – nowy czerwony terror i komunizm. Szacuje się, że do ZSRR wywieziono przeszło 50 tys. żołnierzy AK, z których wielu pozostało na zawsze na nieludzkiej ziemi, a ich kości nie spoczęły w grobie. Ponad 100 tys. AK-owców aresztowano i przetrzymywano w więzieniach i obozach pracy na terenie całej Polski.
Lista zesłańców – żołnierzy AK II Rejonu „Celków” Marki VII Obwodu „Obroża” aresztowanych we wrześniu i październiku 1944 r. oraz deportowanych przez NKWD do łagrów na terenie ZSRR, głównie Borowicz, gdzie przebywali w urągających człowiekowi warunkach do 1947 r.
- Balicki Józef ps. „Ziuk” – miejsce zesłania – Borowicze.
- Breda Stanisław ps. „Niedźwiedź” – Borowicze.
- Chyczkowski Władysław ps. „Spawacz” – Borowicze.
- Dolewski Ryszard ps. „Czarny” – Borowicze.
- Frybes (nie ustalono imienia) – Borowicze.
- Gajda Kazimierz – Borowicze.
- Gębicz Henryk – Borowicze.
- Golc Tadeusz – Borowicze.
- Grabowski Roman ps. „Dziadek” – Borowicze.
- Hornowski Sergiusz ps. „Adam”, lekarz – Borowicze i Swierdłowsk.
- Jaworek Aleksander ps. „Szczupak” – Borowicze.
- Jezierski Mieczysław – Borowicze.
- Jezierski Wacław – Borowicze.
- Jusiński Mieczysław ps. „Topór”– Borowicze.
- Jurecki Jan ps. „Broda” – Borowicze.
- Katner Wladysław – Borowicze.
- Kwinta Franciszek – Borowicze.
- Knaf Tadeusz ps. „Góral” – Stalinogorsk.
- Koterwa Andrzej – Borowicze.
- Kowalski Henryk – Borowicze.
- Kryśkiewicz Czesław – Stalinogorsk.
- Kryskiewicz Teofil – Stalinogorsk.
- Kubicki Jerzy – Borowicze.
- Lasocki Piotr – Borowicze.
- Leszczyński Marian ps. „Sokół” – Borowicze i Swierdłowsk.
- Malinowski Stanisław ps. „Marek” – Borowicze.
- Martens Władysław ps. Masław” – Tuła.
- Młynarski Władysław – Borowicze.
- Nowaczyński Stanisław – Borowicze.
- Ochman Feliks – Borowicze.
- Ofierski Zdzisław – Borowicze.
- Okińczyc Henryk ps. „Bil”, dowódca AK II Rejonu „Celków” Marki VII Obwodu „Obroża” – Orsza. Prawdopodobnie zamordowany przez NKWD w moskiewskim więzieniu na Łubiance.
- Peszczyński Mieczysław ps. „Marek” – Riazań.
- Pieścik Jan – Borowicze.
- Przygoda Marian ps. Jastrząb” – Borowicze.
- Sieja Józef ps. Stróż” – Borowicze i Swierdłowsk.
- Sokołowski Karol ps. „Wiktor” – Borowicze.
- Sosnowski Stanisław ps. „Żwir” – Borowicze.
- Struś Wacław ps. „Hal” – Borowicze.
- Suchocki Tadeusz – Borowicze.
- Szczurowski Mieczysław – Borowicze.
- Szmulas Edward – Borowicze.
- Uchman Kazimierz – Borowicze.
- Wełna Edward – Borowicze.
- Wojda Edward ps. „Dab” – Borowicze.
- Wojnarski Alfred – Borowicze.
Czy wiecie, że Polacy nie mogli w pełni cieszyć się z zakończenia drugiej wojny światowej? Wielka Brytania i Stany Zjednoczone, będące w koalicji antyhitlerowskiej, zgodziły się na to, aby po zakończeniu działań wojennych Polska nie była niepodległa, ale aby znalazła się w radzieckiej strefie wpływów rządzonej przez Józefa Stalina. Postanowienia traktatów zawartych najpierw na konferencji w Teheranie (listopad 1943), a później w Jałcie (luty 1945) przez państwa koalicji antyhitlerowskiej, spowodowały, że wyzwolenie ziem polskich spod okupacji niemieckiej zostało zastąpione bardziej wyrafinowaną psychologicznie – okupacją sowiecką. Okupacja czarna spod znaku swastyki (haken krojca) została zastąpiona przez okupację czerwoną spod znaku sierpa i młota. Polska, w porównaniu do rozmiaru terytorium II Rzeczypospolitej, straciła blisko 70 tys. km kwadratowych powierzchni.
Opór polskiego podziemia niepodległościowego wobec próby narzucenia Polsce siłą nowego ustroju społeczno-politycznego i oderwania Kresów Wschodnich RP przez ZSRR, spowodował powstanie kilku organizacji zbrojnych, których żołnierze rekrutowali się głównie ze struktur Armii Krajowej, ocalonych przed czystkami NKWD. Te zbrojne organizacje to m.in.: Wolność i Niezawisłość (WiN), Narodowe Siły Zbrojne (NSZ), Narodowe Zjednoczenie Wojskowe (NZW).
Żołnierze Wyklęci, Żołnierze Niezłomni zostali spadkobiercami tradycji AK i byli wierni słowom przysięgi składanej przy wstępowaniu w jej szeregi. Niezłomni toczyli walki ze służbami bezpieczeństwa ZSRR (NKWD) i podporządkowanymi im służbami w Polsce Ludowej (elementami aparatu terroru UB, KBW, SB). Historycy szacują, że liczba żołnierzy skupiona w tych organizacjach liczyła nawet do 180 tysięcy.
Najmężniejsi Żołnierze Wyklęci pochodzili z Kresów, odebranych Polsce przez ZSRR. Utraciwszy swoje domy rodzinne, Żołnierze Niezłomni wybrali partyzanckie życie „leśnych”. Pogardzani przez władze komunistyczne, nazywani „bandytami”, w sercu mieli Polskę wolną, godną i sprawiedliwą. Rotmistrz Witold Pilecki, gen. Emil Fieldorf „Nil”, mjr Zygmunt Szendzielarz ps. „Łupaszka”, sanitariuszka Danuta Siedzikówna „Inka”, mjr Hieronim Dekutowski „Zapora”, płk Łukasz Ciepliński ps. „Pług” – to tylko kilka przykładów Niezłomnych. Warto tu wspomnieć o potomku mareckich Braci Briggsów – Alfredzie Whiteheadzie ps. „Dolina 2”, jednym z cichociemnych.
Ostatni żołnierz podziemia niepodległościowego Józef Franczak ps. „Lalek” poległ w walce z funkcjonariuszami Urzędu Bezpieczeństwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) na Lubelszczyźnie w październiku 1963 r.
Czy wiecie, że obchodzony 1 marca Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych został ustanowiony przez Prezydenta RP śp. Lecha Kaczyńskiego? Upamiętnia on dzień, kiedy Służba Bezpieczeństwa PRL rozstrzelała ostatni zarząd WiN z płk. Łukaszem Cieplińskim na czele, a tym samym upamiętnia całe polskie podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne (1944-1963) wymierzone przeciwko władzy ludowej narzuconej Polsce przez Rosję sowiecką (ZSRR) po zakończeniu drugiej wojny światowej. Znamienny jest takt, że nie doczekawszy pierwszych obchodów ustanowionego przez siebie narodowego święta, Prezydent Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Lech Kaczyński zginął tragicznie w Katastrofie Smoleńskiej, dnia 10 kwietnia 2010 roku, wraz z elitą państwa polskiego. Lecieli do Katynia , aby oddać hołd polskim oficerom pomordowanym przez sowietów wiosną 1940 roku.
Czy wiecie, że w również Markach działały Narodowe Siły Zbrojne? Marecki oddział powstał jeszcze latem 1945 r. Jego szeregi zasilili byli żołnierze AK, ci którym udało się uniknąć aresztowań przez NKWD we wrześniu i październiku 1944 r. Kapelanem oddziału został ks. Bolesław Stefański ps. „Bolcio”, wikariusz parafii Św. Józefa na warszawskim Kole. W skład mareckiego oddziału NSZ wchodziły do czerwca 1946 r. następujące osoby:
1.Borowski Edward
2. Baniszewski Jan
3. Borkowski Kazimierz
4. Brzeziński Marian
5. Cholewa Marian
6. Głogowski Stefan
7. Grzegorzewski Władysław
8. Kiełek Ryszard
9. Kopczyński Stefan
10. Kossakowski Zdzisław
11. Kowalski Zdzisław
12. Mąkolski Czesław
13. Pawłowski Mieczysław
14. Pawłowski Tadeusz
15. Pazik Mieczysław
16. Pietras Ryszard
17. Pniewski Zygmunt
18. Rembecki Jerzy
19. Rembecki Wojciech – zastępca oddziału
20. Sałanowski Jan
21. Sałanowski Julian ps. – dowódca oddziału ps. „Bogdan”
22. Skorubski Henryk
23. Słowiński Mieczysław
24. Smoderek Henryk
25. Struś Zygmunt
26. Szymański Mieczysław
27. Witek Stanisław
28. Wyżykowski Ryszard
Młodzieży! Może na mareckich listach żołnierzy AK i NSZ odnajdziecie członków Waszych rodzin, dziadków, pradziadków, dawnych sąsiadów? Może uda Wam się odnaleźć groby Żołnierzy Wyklętych… Niezłomnych na mareckim cmentarzu?
CZEŚĆ I CHWAŁA BOHATEROM!
Wykorzystano relacje żołnierzy AK II Rejonu „Celków” Marki VII Obwodu „Obroża”.
- Sergiusza Hornowskiego ps. „Adam”.
- Romana Grabowskiego ps. „Dziadek”.
- Jana Penzioł ps. „Motor”.
Opracowali: Zbigniew Paciorek, Bogusława Sieroszewska