Szanowni Państwo,
zakończyły się uroczyste obchody 72 rocznicy mordu na mieszkańcach Marek, Pustelnika, Strugi i Zielonki dokonanego przez Niemców 30 lipca 1944 r. Pod pomnik pomordowanych na Kruczku przybyli przedstawiciele samorządu Marek i Zielonki, kombatanci, strażacy z mareckiej OSP, mieszkańcy oraz rodziny pomordowanych.
Uroczystość uświetniła grupa rekonstruktorów z Grupy Historycznej NIEPODLEGŁOŚĆ z dowódcą Panem Andrzejem Górskim na czele, Witoldem Karpińskim jak również i z pozostałymi członkami Grupy –rodziną Państwa Kaczyńskich: Izabelą i Tomaszem oraz synami Andrzejem i Krzysztofem, mieszkańcami Marek.
Modlitwę za zmarłych poprowadził ks. Marcin Brzeszczyński z parafii św. Izydora w Markach zaś rys historyczny wydarzeń sprzed 72 lat przedstawił Zbigniew Paciorek -Prezes Stowarzyszenia „Marki-Pustelnik-Struga”.
Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji. Zdjęcia: Izabela Kaczyńska
Na zdjęciu od lewej: Izabela Kaczyńska, Witold Karpiński, Tomasz Kaczyński, Andrzej Górski, Krzysztof Kaczyński, Andrzej Kaczyński.
RYS HISTORYCZNY
Egzekucje wśród mieszkańców Marek, Pustelnika, Zielonki i Strugi przeprowadzili Niemcy 30 lipca 1944 r. niedaleko jeziorka Kruczek (jezioro Czarne). Ten masowy mord był odwetem okupanta za akcje zbrojne przeprowadzone przez Armię Krajową w Strudze i Zielonce, w wyniku których zginęło i zostało rannych kilku żołnierzy niemieckich. Pierwsza z tych akcji odbyła się w godzinach przedpołudniowych, pomiędzy 10 a 11, w rejonie Rościszewa (Pustelnik II) i Strugi. Oddział Armii Krajowej zaatakował ciężarówkę wiozącą zaopatrzenie dla żołnierzy niemieckich stacjonujących w Nieporęcie.
Zginął kierowca, a kilku żołnierzy z eskorty zostało ciężko rannych. Cześć ładunku w postaci żywności i papierosów trafiła w ręce okolicznej ludności. Kilka godzin później żandarmeria niemiecka w wyniku przeszukiwań znalazła w kilku domach te artykuły i rozpoczęła masowe aresztowania, przede wszystkim mężczyzn. Z relacji naocznych świadków wiadomo, ze aresztowanych mężczyzn było ponad dwudziestu.
Drugą akcję odwetową Niemcy przeprowadzili w Zielonce tego samego dnia wczesnym popołudniem. Jeden z oddziałów Armii Krajowej przewoził ukrytą na furmance broń i amunicję. Broń tę gromadzono w punktach zbornych w związku z przygotowaniami do wybuchu Powstania Warszawskiego. W okolicach ulic Prostej i Podleśnej polska grupa natknęła się na trzyosobowy patrol żołnierzy SS. Doszło do wymiany ognia, w wyniku której zginęło dwóch Niemców, a trzeci został ranny.
Zaraz po tym wydarzeniu hitlerowcy rozpoczęli łapanki i aresztowania mieszkańców okolicznych domów. Schwytanych w obydwu akcjach mieszkańców Marek, Pustelnika, Zielonki i Strugi zapędzono w okolice jeziorka Kruczek. Prawdopodobnie tuz przed zapadnięciem zmroku rozpoczęto egzekucje. Niemcy stłoczyli aresztowanych pod pagórkiem (dziś w tym miejscu znajduje się wykonany z lastryko krzyż z napisem „miejsce egzekucji”), na okolicznych wzgórzach ustawili kilkunastu esesmanów z karabinami maszynowymi i rozpoczęli rzeź. Później dobijano rannych. Dokładnej liczby zamordowanych nie udało się ustalić. Różne źródła i relacje ustne szacują ja na 50 do 148. Udało się ustalić 48 nazwisk.
Na podstawie książki Zbigniewa Paciorka „Marki – dzieje, tradycja, kultura”.
Więcej zdjęć kliknij TUTAJ