Kilka tygodni temu (początek grudnia) zniknął z powierzchni mareckiej ziemi kolejny, stary budynek. Nie był wpisany do rejestru zabytków, nie obejmowała go ochrona konserwatorska nie był nawet uwzględniony w ewidencji Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Był to niewielkich rozmiarów, parterowy dom (czworak?) zbudowany z cegły pochodzącej z mareckich cegielni i pokryty czerwoną, ceramiczną dachówką. Został zbudowany najprawdopodobniej na przełomie XIX i XX w. tuż przy Al. Marszałka Józefa Piłsudskiego i wytyczonej w latach 90 -tych ubiegłego stulecia ul. Maksymiliana Małachowskiego. Przeznaczenie tego budynku nie jest nam bliżej znane, chociaż wydaje się, że był wybudowany z inicjatywy Maksymiliana Małachowskiego dla robotników zatrudnionych w Jego cegielni. Dlatego też prosimy drogich czytelników o podzielenie się z nami informacjami dot. rozebranego budynku. Najstarsi mieszkańcy Marek mają dużą wiedzę związaną z dziejami naszego miasteczka. W czasie godzinnego rekonesansu po miejscu, w którym stał opisywany budynek natrafiliśmy wraz z Darkiem Chmielewskim na kilka ciekawych eksponatów związanych m.in. z cegielnią Małachowskiego. Na uwagę zasługuje bardzo dobrze zachowany, oryginalny, ceramiczny „gąsior”, cegły z logo cegielni Maksymiliana Małachowskiego z napisami w języku rosyjskim, a także niespotykanych rozmiarów oraz wadze cegła (wymiary: 31 cm x 8,5 cm x 16 cm. Standardowa cegła: 26 cm x 7 cm x 13,5 cm). Znaleźliśmy także ceramiczne dreny kanalizacyjne ze stemplem „Pustelnik”, płytkę, najprawdopodobniej posadzkową z charakterystyczną gwiazdą na odwrocie. Zamieszczamy też krótką notkę biograficzną o Maksymilianie Małachowskim. Ur. 15.12.1842 r. Pochodził z rodziny szlacheckiej, pieczętującej się herbem „Nałęcz” (pamiątkowa tablica jemu poświęcona, znajduje się w kościele parafii św. Izydora po prawej stronie, przy kiosku parafialnym). Był prezesem budowy mareckiej świątyni oraz czynił starania u władz carskich o wydanie pozwolenie na jej budowę. Do M. Małachowskiego należały cegielnie w Pustelniku I, w których produkowano oprócz cegły również ceramiczną dachówkę (dachówką tą pokryto m.in. dach kościoła katedralnego w Nowogródku obecnie Białoruś) oraz ceramiczne dreny i rury kanalizacyjne. Na budowę kościoła w Markach przeznaczył jako dar kilkadziesiąt tysięcy cegieł. Również dach kościoła, wieża, plebania oraz zabudowania gospodarcze zostały pokryte dachówką pochodzącą z jego cegielni. Dla mieszkańców Marek i okolicznych miejscowości był nie tylko właścicielem cegielni ale także „ludzkim” pracodawcą. Opiekował się najuboższymi. Zmarł 11 stycznia 1905 r.W dowód zasług dla mareckiej społeczności, na mocy uchwały Rady Miasta Marki, jego imieniem została nazwana jedna z ulic w Markach-Pustelniku.
Opracował Zbigniew Paciorek.
Więcej zdjęć kliknij TUTAJ