Dziesięciu Powieszonych więźniów Pawiaka w Markach wzdłuż torów kolejki wąskotorowej przy kamienicach – 16 października 1942 roku fot. archiwum Zbigniewa Paciorka
PIĘĆDZIESIĘCIU ICH BYŁO
to temat PRELEKCJI, która odbędzie się w najbliższy piątek
17 października 2025 r.
godzina 18.00
w CENTRUM AKTYWNOŚCI FABRYCZNA 3 – CAF,
Marki przy ulicy Fabrycznej 3
16 października br. obchodzimy 83. rocznicę wykonania wyroków śmierci przez okupantów niemieckich na pięćdziesięciu więźniów Pawiaka. Był to odwet na Polakach za przeprowadzenie Akcji „Wieniec”, która na kilka tygodni sparaliżowała ruch kolejowy związany z zaopatrzeniem wojsk niemieckich na froncie wschodnim, walczących w 1942 roku pod Stalingradem. Odwet Gestapo na więźniach Pawiaka funkcjonuje w świadomości mieszkańców Marek jako Dziesięciu Powieszonych, bo tylu więźniów powieszono w Markach. Pozostałych czterdziestu powieszono tego samego dnia z rana w innych miejscach na obrzeżach Warszawy – przy stacjach i torach kolejowych na Woli i Szczęśliwicach, w Rembertowie, przy Toruńskiej na Pelcowiźnie. Wszyscy zawiśli za Honor i Ojczyznę.
To rocznicowe wydarzenie będzie miało charakter prelekcji historycznej połączonej z wieczorem poezji patriotycznej, na którym będą zaprezentowane wiersze związane ze wspomnianą tematyką.
Spotkanie poprowadzi Bogusława Sieroszewska – dyplomowana nauczycielka języka angielskiego, autorka wielu opracowań dotyczących historii Marek oraz Zbigniew Paciorek – historyk, regionalista, pracownik Muzeum Warszawy, prezes Stowarzyszenia Marki-Pustelnik- Struga. Głos zabierze również Antoni Mironczyk ze Strugi, który da świadectwo o żołnierzu AK, Antoninie Mijal ps. „Tosia”, saperze Komendy Głównej AK, kierowniku działu produkcji min m.in. dla Akcji „Wieniec”, później żony Władysława Bartoszewskiego oraz matki polityka PSL Teofila Bartoszewskiego.
Akcja „Wieniec” akcja sabotażowa AK polegająca na wykolejeniu niemieckich pociągów wokół Warszawy, jadących na front wschodni z zaopatrzeniem dla armii niemieckiej pod Stalingradem
Nasze piątkowe spotkania w CAF (w każdy trzeci piątek miesiąca) organizowane przez Stowarzyszenie Marki-Pustelnik-Struga, wpisały się w kalendarium wydarzeń kulturalno-oświatowych odbywających się w Markach. Prelekcje, które mają formułę otwartych spotkań dyskusyjnych, poświęcone są historii, dziejom naszej miejscowości, począwszy od śladów pierwszego osadnictwa i pobytu ludzi na ziemi mareckiej (dziesiąte tysiąclecie przed Chrystusem), aż do czasów współczesnych.
Jak co miesiąc na zakończenie spotkania wśród uczestników zostaną rozlosowane nagrody książkowe związane z historią Marek.
Serdecznie zapraszamy.